" The dog’s agenda is simple, fathomable, overt: I want. “I want to go out, come in, eat something, lie here, play with that, kiss you." There are no ulterior motives with a dog, no mind games, no second-guessing, no complicated negotiations or bargains, and no guilt trips or grudges if a request is denied. "
Caroline Knapp

Frankrijk, PNR du Queyras juli/augustus 2015.

PNR du Queyras.
De Queyras stond al een poosje op ons verlanglijstje, we hadden ons al eens een beetje verdiept in deze streek want het leek ons een geschikte omgeving om eens een weekje naar toe te gaan in het voor- of najaar. We waren nog niet zo vaak in Frankrijk geweest maar de ervaringen to nu toe waren meestal positief. De Queyras is gelukkig geen nationaalpark waar honden niet in mogen maar een zogenaamd Parc Naturel Regional (PNR). Niet in het voorjaar, niet in het najaar maar midden in de zomer kwam de Queyras ineens weer bij ons in beeld. We wilden graag weer meerdaagse tochten gaan maken maar de weersvoorspellingen in Noorwegen, Schotland en ook Ierland waren ons lang niet goed genoeg. Aangezien we al iets teveel ervaringen hadden met regen, kou en restsneeuw op meerdaagse wandelingen weken we uit naar het mooie weer van zuid Frankrijk. We waren begin juni al enthousiast geworden over de Franse Alpen toen we in de omgeving van Alpe d'Huez, in de week van het fietsevenement Alpe d'HuZes, een vijftal mooie dagtochten liepen. In de Franse Alpen wordt bivakkeren ook nog eens toegestaan, behalve in de nationale parken dan maar zoals gezegd is de Queyras dat niet. De informatie die we op internet vonden is tegenstrijdig overigens: er wordt soms vermeld dat bivakkeren verboden is maar er wordt ook over 'nationaalpark Queyras' gesproken... Hopelijk hebben wij het bij het rechte eind.   We waren in ieder geval niet de enigen die met een tentje in de bergen verbleven.

GR58.
Geïnspireerd door ons Rother wandelgidsje Dauphiné Ost planden we een lange meerdaagse wandelroute door de hele Queyras. Rother had een zevendaagse wandelroute met de voor de hand liggende naam 'Tour du Queyras'. Na het bestuderen van de route en de wandelkaarten kwamen we erachter dat Rother grotendeels de GR58 (Grande Randonnée) volgt maar hier en daar toch wat stukken afsnijdt of afwijkt van de originele route; zo word een mooi deel om Abriès via Crête de Gilly en Col de Gilly helemaal overgeslagen. Ook word gesuggereerd om een pendelbus te nemen van St. Véran, het hoogst gelegen permanent bewoonde dorp van Europa, naar Chapelle de Clausis omdat dit deel saai zou zijn; pendelbussen hebben we daar gelukkig niet gezien en saai werd het nergens, wij liepen overigens rechts van de beek, de GR58 volgend, Rother volgde waarschijnlijk de minder tot de verbeelding sprekende verharde weg aan de andere kant van de beek. De lus met de Col de Tronchet van Soutiers naar Brunnisard word ook overgeslagen door Rother, hier gaan ze voor de kortere weg rechtstreeks naar Arvieux. Ook op de verschillende routekaartjes die we via internet te zien kregen is de route niet altijd hetzelfde. Wij hadden vooraf besloten om de originele GR58 te gaan lopen zoals deze op de kaarten van IGN is aangegeven met alle negen cols en planden voor de hele route een dag of negen in. Voor een negendaagse tocht zouden onze rugzakken veel te zwaar worden met gedroogd eten voor onszelf en drie honden, daarom besloten we om de route in tweeën te delen met twee opties halverwege: ofwel de rugzakken aanvullen en meteen doorlopen ofwel een pauze inlassen. Op de camping in Abriès lieten we in overleg een voorraadje eten voor ons en de honden achter wat we 4 á 5 dagen later zouden oppikken. We startten onze wandeling op de parkeerplaats in Bramousse waar we onze camper achter lieten aan de westzijde van het park en liepen in vijf dagen, waarvan één halve, via de GR58 naar Abriés. Door de warmte en het vele klimmen werd het ons allemaal zwaar genoeg en we gingen uiteindelijk voor optie twee: een paar dagen rust nemen dus. Zowel wij als de honden waren na vijf dagen aan een pauze toe, vooral de stukken door de dorpjes over asfalt waren minder leuk voor de honden. Het tweede deel van onze 'tour du Queyras' deden we in slechts drie dagen. Aanvankelijk waren we van plan om in vier etappes de ronde te voltooien maar door gebrek aan water moesten we de tweede dag veel verder lopen dan we in eerste instantie hadden gepland. Er was geen druppel water te vinden tussen Col de Tronchet en Brunissard, zelfs de beek onder in het dal, de Torrent de l'Izoard, stond nagenoeg droog dus weken we uit naar de camping ten noorden van Brunissard. Op het terras van Refuge de Col de Furfande besloten we op de derde dag, na het nuttigen van een overheerlijke omelet, geen bivakplaats meer te gaan zoeken maar in één keer door te lopen naar Pont de Bramousse; waar we eerder met de GR58 waren gestart. Klik hier voor de route met startplaatsen, bivakplaatsen, kampeerplaatsen en etappes e.d. (ook onder aan de pagina te zien).

Liften.
Bij de start van onze tour hadden we onze camper dus in Bramousse geparkeerd. Omdat we een pauze gingen inlassen zouden we met het openbaar vervoer terug moeten reizen van Abriès naar Bramousse. Het was echter zo warm dat we besloten niet met drie honden op de bus te stappen. Ook het gesleep met twee enorme rugzakken hadden we weinig zin in aangezien we ook nog moesten overstappen. Het leek ons het beste dat één van ons de camper zou gaan halen, we moesten erom tossen. 'Kruis haalt de auto, munt wacht op het terras in Abriès.' Ik (Marco) had kruis, niet dat het iets uitmaakte want Ageeth zou toch niet alleen de auto gaan halen. De eerste bus zou over dik twee uur pas gaan en dat is wel lang wachten vonden we. 'Wellicht is liften een optie?' Zo gezegd zo gedaan; binnen vijf minuten had ik al een lift van een stel Franse bergwandelaars die ook de GR58 hadden gelopen. We kwamen aan de praat en ik vroeg of ze wellicht het Hollandse fietsevenement Alpe d'HuZes kenden. Lachend vertelden ze dat ze een appartement in Le Bourg d'Oisans hadden en precies wisten waar ik het over had, ze waren bekend met de Hollandse invasie dus... Of ik nu trots moest zijn of me moest schamen weet ik eigenlijk nog steeds niet... Deze aardige Fransen moesten richting Col d'Izoard dus ik moest alsnog overstappen voor de laatste kilometers naar Bramousse. Ik zag dat op de afslag ook een bushalte was dus een geschikte plaats om te liften en indien ik geen nieuwe lift zou krijgen: geen man overboord, dan kwam over een paar uur altijd nog de bus langs. De eerste lift binnen vijf minuten was rap, maar het kon nog veel sneller zo bleek: binnen de minuut schoot er al een auto de bushalte op. Ene enthousiaste Karim, die deze mooie dag twee drieduizenders in Italië had beklommen, bracht mij in een klein oud Frans autootje naar Pont de Bramousse waar me nog een korte klim naar de parkeerplaats te wachten stond. Dat liften wilde ik nog wel een keer proberen aan het eind van onze Tour du Queyras, maar nu omgekeerd; liftend van Pont de Bramousse naar Abriès. Een jongeman uit Parijs pikte me binnen enkele minuten al op. Hij vertelde me onder andere dat hij de mensen in Parijs over het algemeen niet zo vriendelijk vond. Aangezien hij twaalf kilometer extra reed om mij netjes in Abriès af te zetten hoorde hij niet bij die groep onvriendelijke Parijzenaren.

Patous.
Internet biedt een schat aan waardevolle maar ook waardeloze informatie en zoals altijd zal de waarheid wel ergens in het midden liggen. We kwamen zo heel verschillende informatie tegen over Patous; de Pyrenese berghonden die de kuddes schapen bewaken. Doordat er steeds meer wolven en lynxen voorkomen in de Alpen zijn de Patous nodig ter bescherming van de kuddes. We lazen ergens dat de Patou in zo ongeveer alles en iedereen zijn tanden zou zetten en dat bergwandelaars dus gewaarschuwd waren terwijl we op een andere site foto's zagen dat een Patou geknuffeld werd door een wandelaar. In de bergen staan borden met informatie hoe om te gaan met de Patous; in het kort: loop niet zomaar een kudde in en deel de kudde niet in tweeën maar ga om de kudde heen en als een Patou een kijkje komt nemen blijf dan rustig, de Patou heeft even tijd nodig om je te identificeren en zal snel inzien dat je geen kwaad in de zin hebt. Eigenlijk hoef je een hondeneigenaar dit niet eens uit te leggen, een wildvreemde hond knuffelen hoeven we het ook niet over te hebben trouwens. Op onze tweede bivak plaats, bij Rabinoux een paar kilometer achter St. Véran, ontmoetten we een paar Patous. Een enorme kudde schapen verplaatste zich in de vroege ochtend door het dal, begeleidt door een drie- of viertal van deze honden. De Patous hadden overigens nauwelijks oog voor ons en onze honden, een waaks blafje van één Patou was duidelijk genoeg voor alle partijen. Veel van de schapen liepen trouwens door de bedding van het riviertje, de noodzaak van water filteren nog maar eens bevestigend. Op Col de Furfande kwamen we wederom een kudde schapen tegen die door een stuk of vier Patous werd begeleidt. Eén van de Patous ging een meter of honderd voor de kudde uit en stond ons op te wachten bovenop de col, na een kennismaking konden we concluderen dat hij net zo onder de indruk was van ons als wij van hem. Oog voor onze spaniels had hij trouwens helemaal niet, hij negeerde ze volledig. Onze ervaringen met Patous zijn dus heel positief geweest. Grappig is overigens dat wij ons best doen om onze honden bij ons te houden als ze worden uitgedaagd door de grote hoeveelheid aanwezige bergmarmotten terwijl het fluitsignaal van de marmotten voor de Patou betekent: 'Het jachtseizoen is geopend.'

Bergpassen.
De GR58 slingert in grote lussen door het hele Queyras gebied waarbij elke dag wel een col moet worden bedwongen. In totaal zijn er een negental van deze passen waarbij regelmatig meer dan 1000 meter per dag wordt geklommen en op de hele route, zoals wij die liepen, worden bijna 8000 hoogtemeters overwonnen. Met volle bepakking, zoals in onze situatie inclusief uitrusting voor de honden, is dat best pittig te noemen en dat was ook een reden dat wij uiteindelijk besloten om de tour in tweeën te delen en een pauze in te lassen.  Daar tegenover staat dat alle wandelpaden gemakkelijk zijn te belopen en het nergens lastig wordt, we hoefden bijvoorbeeld nooit de handen te gebruiken en er zijn maar een paar met overbodige staalkabels gezekerde passages. Zo liepen we respectievelijk in onze 'Tour du Queyras' over Col de Bramousse, Col des Estronques, Col de Chamoussiere, Col Vieux, Col de Gilly, Petit Col de Malrif, Col de Péas, Col de Tronchet en Col de Furfande. Zelfs de col de Chammoussiere, die op de kaart vrij lastig leek met zijn puinhellingen, was geen enkel probleem. Het vinden van geschikte bivak plaatsen was helaas niet altijd even gemakkelijk, we willen zonder meer aan water verblijven want met twee personen en drie honden is een watervoorraad meenemen geen optie. Met het avondeten, het ontbijt en zo nu en dan een kop koffie of ranja zouden we zo'n vier á vijf liter nodig hebben en de honden moeten continu de mogelijkheid hebben om te drinken. Tijdens de overnachting, voordat we aan de de klim naar Col de Gilly begonnen, besloten we gebruik te maken van de camping in La Monta en na de afdaling van Col de Tronchet weken we uit naar Camping de l'Izoard. Er stroomde niet overal overvloedig veel water zoals we van de Noorse Hardangervidda of de Schotse Cairngorms gewend waren dus bivakkeren moest meestal op de lagere delen van de route. Ook de eenzaamheid van de Hardangervidda of zelfs de Cairngorms is in de Queyras ver te zoeken, de Fransen hebben in bijna ieder dal wel een weg aangelegd en het gebied is erg in trek bij wandelaars en fietsers. Eigenlijk gaat een vergelijking sowieso mank aangezien we zelf voor de GR58 route hadden kozen en die gaat nu eenmaal door dorpjes en langs gites, dagelijks terugkeren in de bewoonde wereld hoort daar vanzelfsprekend bij. Het tweede deel van de Tour du Queyras, aan de noordzijde van het gebied, was een stuk rustiger dan de zuidzijde trouwens; wij vroegen ons af of veel wandelaars wellicht afhaken op de helft? Een nadeeltje waren toch wel de vliegen, in de bergen met name aan de westzijde van het PNR waren ze erg vervelend en massaal aanwezig. In het dal van de Guil op de camping bij Aiguilles waren bovendien veel stekende vliegen; een soort paardenvliegen denken we; ze waren erg fanatiek soms. Conclusie: de GR58 is een hele mooie en afwisselende route maar als wij het over moeten doen dan zouden we kiezen voor een later tijdstip, bijvoorbeeld september: minder warm, minder druk en minder vliegen waarschijnlijk.

Prijzen.
Wij bezochten in de Franse Queyras een viertal camping waarbij moet worden opgemerkt dat de prijzen heel redelijk zijn. Het sanitair is sober maar volstaat prima en voor douchen krijg je gewoon warm water zoveel je wilt; dus geen geklooi met muntjes. Wij betaalden soms nog geen tientje per nacht en het verblijf voor onze honden was doorgaans gratis. Alleen de camping in Abriès sprong eruit qua prijs, deze was een stuk duurder dan de rest terwijl er niets tegenover staat, sterker nog: wij vonden deze eigenlijk het minst. De camping bij Aiguilles was voor ons min of meer de thuisbasis; mooi midden in het Queyras gebied gelegen en niet ver van het dorpje Aiguilles gelegen. In Aiguilles is alles wel zo'n beetje aanwezig: een kleine supermarkt, een bakker en een aantal eetgelegenheden. Wij gingen een paar keer eten bij La P'tite Auberge: vooral het gesmolten kaasje in het houten doosje waarin je aardappel, brood, worst, ham en spek dipt vonden wij erg goed en ook hier zijn de prijzen alleszins redelijk. Voor een meergangen diner zochten we via Google op Bib Gourmand restaurants in de omgeving: we kwamen via de Michelin site bij La Ferme de l'Izoard in La Chalp bij Arvieux; erg lekker en verrassend allemaal, alleen het kaasplankje was een afknapper; deze kwam zo uit de koeling. Het is ze vergeven want de rest was echt heel goed.

kaart omgeving:

kaart gelopen route:

3d kaart met GR58:

Campings:
Camping Municipal Du Gouret, Aiguilles (800 m voorbij Aiguilles verderop in het dal)
Camping Camp de Base de la Monta, La Monta (Ristolas)
Camping Queyras Caravaneige, Abriès
Camping du Planet / de l'Izoard, Brunnisard

Kaarten:
IGN 3537ET Guillestre Vars Risoul, PNR du Queyras
IGN 3637OT Mont Viso St-Véran Aiguilles, PNR du Queyras
(IGN 3536OT Briancon, slechts een heel klein deel van de GR58 route op deze kaart)

De gelopen route:

dag 1 (stijgen 1103 m, dalen 612 m):
[P] Bramousse (1409 m) - Chalets de Bramousse (1841 m) - Col de Bramousse (2251 m) - Ceillac, Le Queyras - Ceillac (1639 m) - Le Villard - Rabinoux (1900m) (bivak aan de beek Le Christillan)

dag 2 (stijgen 952 m, dalen 899 m):
Rabinoux (1900 m) - Col des Estronques (2651 m) - Pont du Moulin (1849 m) - St Véran (2050 m) - Pont Vieux (1953 m) (bivak aan de beek l'Aigue)

dag 3 (stijgen 1216 m, dalen 551 m):
Pont Vieux (1953 m) - brug (2340 m) onder Chapel de Clausis - Chapel de Clausis (2399 m) - terug naar de brug (2340 m) en naar Col de Chamoussière (2884 m) - Rifuge Agnel (2580 m) - Col Vieux (2806 m) - Lac Foréant (2618 m) (bivak aan Torrent de Foréant)

dag 4 (stijgen 0 m, dalen 978 m):
(halve dag, alleen afdalen, een relatief korte wandeling) Lac Foréant (2618 m) - Lac Egorgéou (2394 m) - l'Echalp - La Monta (overnachting op Camping Minicipal bij La Monta (1640 m)

dag 5 (stijgen 944 m, dalen 1041 m):
Camping Municipal bij La Monta (1640 m) - Crête de Peyra - Crête de Gilly (2584 m) - Col de Gilly (2385 m) - rechts afdalen en op de splitsing links naar Abriès (1543 m)

dag 6 (stijgen 1347 m, dalen 790 m):
Abriès (1543 m) - Lac de Malrif (2583 m) - Petit Col de Malrif (2830 m) - Les Fonts (2040 m) (bivak aan de beek een stukje richting Col de Péas op ca 2100 m)

dag 7 (stijgen 1060 m, dalen 1414 m):
voorbij Les Fonts (ca 2100 m) - Col de Péas (2629 m) - Souliers (1816 m) - Col de Tronchet (2347 m) - Brunnisard (1746 m) (overnachting op Camping Planet/ de l'Izoard bij Brunnisard)

dag 8 (stijgen 858 m, dalen 1419 m):
Camping Planet / de l'Izoard bij Brunnisard - Brunnisard (1746 m) - Crête de l'Echette (1934 m) - afdalen naar 1830 m - Cabane du Plan du Vallon - Col de Furfande (2500 m) - Refuge de Furfande (2293m) - le Chatelard (1669 m) - Pont de Bramousse (1185 m)

Dagetappes, overnachtingen e.d. in een schematisch overzicht:

[ klik hier voor alle foto's op één pagina ]